Hayalimdeki Eleman ve Hayalimdeki İş
Bir gün genel müdür insan kaynakları müdürünü yanına çağırır, gel bakalım İnsan Kaynakları Müdürüm, bu sene çok çalışacağız. Rakiplerimize fark atmamız lazım. Patrona söz verdim. En iyi elemanları biz alacağız, en iyi hizmeti biz vereceğiz, en çok kazancı biz yapacağız.
Tamam dışında bir seçeneği var mı İnsan Kaynakları Müdürü’nün. Biliyor ki başarısız olursa dışarıda bekleyen bir sürü ya işsiz, ya kurumundan memnun olmayan, iş değiştirmek için bekleyen aday var. Zaten Genel Müdür ya da patron bu duruma güveniyor.
Yukarıdaki beklentiler için, iyi elemanı kazandıracak kadar kurumsal bir kimlik var mı, öncelikli olarak buna bakmak lazım.
Eleman ilanlarına bir bakalım, genelde;
- Sektöründe lider (öyle olmadığını iş arayanların büyük bir çoğunluğu bilir)
- Personeli için en iyi şartları sağlayan (maaşlar bile 2 ayda bir veriliyor),
- Lojmanı olan (8 kişilik, WC ve banyosu ortada, ortak),
- Maaşlar dolgun, Sigorta + Maaş + Agi (bunlar yasal zorunluluk zaten, hatta AGİ devlet tarafından ödenir).
Elemanda aradıkları özellikler, genelde;
- Üç yabancı dili olan,
- Sektörde 5 yıl deneyimli,
- Presentabl,
- Üniversite mezunu,
- vs.
Komiler aranıyor…
Yukarıda standart bir iş ilanı görüyoruz. Abartılmış bir ilan. 5 yıl tecrübeli komi, üç dil bilen, Üniversiteli… Gülerler adama. Beklenen özellikler varsa hala komi kalmışsa demek ki bir yerde yanlışlık var. Belli ki doğru kurgulanmamış bir ilan. Neden, bir kere firma özellikleri belirtilirken, belirtilen özellikler ile bilinen özellikler aynı değil. Yukarısı abartı, aranan nitelikler kısmı daha da abartı.
Y Kuşağı farklıdır, Z kuşağı daha da farklı olacak tezini çok kullandığımın farkındayım ki bu görüş tez olmanın ötesinde gerçek olduğu tüm bilim adamlarınca kabul görülmüş bir olgudur. Ve kabul edilebilir bir durum da Baby boomer ve X kuşaklarının iş hayatlarındaki etkinlikleri bitiyor artık. Y kuşakları artık yöneticilik görevlerinin büyük bir kısmını aldılar bile.
Hayalimdeki elemanı özellikler kısmında belirtildi. Hani vardır ya can cennet istiyor ama günahlar bırakmıyor, tam da durum bu. Peki bu özelliklere sahip elemanlara sahip olmak zor mu, tabi ki hayır. Onların beklentilerini bilir, o beklentilerini karşılarsan. Bunu sağlayamıyorsan sezon ortasında yeni elemanlar bakmak zorunda kalırsın, tabii bulabilirsen.
Peki bu özellikleri olan Y Kuşağı elemanlar ne beklerler:
- Kariyer planı,
- Özgür bir çalışma ortamı,
- Değer verilme (lojmanı iki kişilik, klimalı, duş ve banyosu odasında, TW, wireless, oyun salonu, oda temizliği, kaliteli yemek v.s.…)
- Kendilerini ilgilendiren konularda fikirlerinin alınması,
- İşin yapılması ile ilgili konularda fikirlerine önem verilmesi,
- İş ve özel yaşam dengesinin sağlanabilmesi için esnek çalışma süreleri,
- Tutulamayacak sözler verilmemesi, verilen sözlerin tutulması da en büyük beklentileridir.
Zor mu, tabi ki zor değil.
Bakın ücret v.s. şirket bağlılığında ilk sıralarda yer almıyor. Uygun, piyasa şartlarında vaat edilen zamanda verilecek ücret onlar için yeterlidir. Moral motivasyon için diğer şartlar daha önemlidir. Kurum kültürü belki de ilk tercihleri olabilir.
Öncelikle Y ve Z kuşakları istedikleri işi yapma konusunda uzmandırlar. Ben gazeteci olacağım, ben doktor olacağım diyorsa, kalan diğer işler onlar için geçici işlerdir. Bu nedenle işe alımlarda yatırım yapacağınız kişilerle ilgili öğrenmeniz gereken ilk bilgi istedikleri iş kesinlikle bu iş mi?
Unutulmasın hayaller sabit değildir, duruma göre değişebilir. Bu nedenle istediği, hayal ettiği işe kavuştuğunu düşünen Y ve Z kuşaklarının hayallerinin değişmesini sağlayan en önemli etken ona yaşatacağınız hayal kırıklıklarıdır.
Y Kuşağı bencil, sadakat duygusu zayıftır. Saygı kavramı çok alıştıkları bir durum değildir. İstekleri karşılanmazsa kolayca iş değiştirebilirler. Bu kuşağın temsilcileri genelde ne vardan çok, benim için ne var kısmı ile ilgilenirler.
Nasıl bir ilan etkili olur:
- Yalın, anlaşılır,
- Abartısız,
- Kurumu tam tanıtan cümleler kurulmuş,
- Sağlanacak haklar,
- İş ile aranan nitelikler uyumlu,
Unutulmasın: “İnsanlar hayal ettikleri işte mutlu olurlar.”
“ İşini ve eşini seversen mutlu olursun”
Saygı ve sevgilerimle
Bülent Çapar
Eski İnsan Kaynakları Yöneticisi,
Yeni İnsan Kaynakları Eğitimcisi