İÇ ANADOLU BÖLGESİ GASTRONOMİ
TÜRKİYENİN YÖRESEL VE BÖLGESEL GASTRONOMİ KÜLTÜRÜ
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
Mahalli yemeklerimiz var, henüz literatüre aksetmemiş. Yapımı köklü geçmişe dayanan ve farklı isimlerde anılan yemeklerimiz var. İsmi aynı olup yapılışları farklı olan yemeklerimiz var. Henüz keşfinden nakledilmemiş yemekler mevcut. Şehirler arası yöre yemeklerinin, yemek isimlerine atfen, bizimdir iddiaları her zaman olacaktır. Yürüklerin göçtüğü yörelerde bıraktığı kültür yemeklerinin izlerdir aslında. Ne yazık ki ülkemizde çoğu yemek isimleri tescillenmediği için, diğer ülkelerin boşluğu doldurması söz konusu. Yunanistan kurtuluş savaşı öncesi bizim yöresel yemek lezzetlerini, kendilerinin miş gibi lanse etmesi gibi. Yerel yönetimler ile kurum ve kuruluşların kendi yöresel yemeklerini, tescil etmeye mecburdurlar. Devlet yapsın ne milazımcılığını gastronomi kültürü kaldırmaz. Ana dolunun dünden bu güne mutfak kültürünün, manevi değeri olduğu unutulmamalıdır.Yokluk ve varlıklarda mevcut füzyon etkisiyle, yemek kültürümüz gelişmiştir. Tescil ve patent alamama acizliğimizi, tarih gelecek zamanda bizleri asla af etmez. Kişisel becerilerimiz ile malzemelerin bir diğeriyle buluşmasını, ön plana çıkartarak marifet yaptığını zannedenler. Önceliğiniz mevcutdiyetteki kültür yemeğinizin sunumuna ve tanıtımına öncelik verin.Tabi ki sizlerin de çağa ayak uydurup uluslar arası arenada başarılarınız taktir edilecektir. Ne var ki geçmiş gastronomi kültürüne vermesseniz hak ettiği değeri, sizin de yaptıklarınıza ileride değer verilmeyecektir. Mezepotomya dan dünyaya yayılan yemek kültürünün özünde, duygu var, his var, acılar ve sevinçlerin özgün değerleri var. Yemeklere verilen lezzetin ana temasıdır. El becerisi yapılan yemeğe, duygu ve his katarak karıştırdığınız her kaşıkta tad bulur, lezzet bulur, analarımızın yaptıklarına eş değer hayat bulur.Töre, örf adet ve ananelerimizdeki değerlerimizle beraber, yemek kültürümüz de yaşama tutunur. İnsanlar var olduğu sürece, lezzet ve tad cazibesine değer katmaya devam edecektir.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
06-) ANKARA Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
1. Beypazarı Güveci
Geçmişte padişahlar için özel olarak hazırlanan güveç, tam tamına 500 yıllık bir geçmişe sahip. Pişirilmesi 5 saat civarında süren güveci ilginç kılan özellik ise kullanılan etin, doğada kendi besinini bulabilen hayvanlardan alınıyor olması. Özellikle kuzu etiyle yapılan Beypazarı güvecinin yer yemez ağızda dağıldığını da belirtelim.
- Çubuk Turşusu
Kornişon turşusuna benzese de sondan başa doğru incelen yapısıyla çubuk turşusu, farklı türdeki salatalıklarla hazırlanıyor ve neredeyse her yemeğin yanında yer buluyor. Ankara’nın yöresel yemekleri yanında en iyi yardımcı oyuncu rolünü üstlenen çubuk turşusu her yiyeni mest ediyor desek yanlış olmaz.
- İnceğiz Çorbası
Kuzu eti, haşlanmış nohut ve buğday karışımıyla hazırlanan çorba, lezzetiyle sizi kendisine hayran bırakacak nitelikte. Ayrıca üzerine dökülen yağla lezzetini ikiye katlıyor. Ankara’da ana yemek öncesi başlangıç olarak tercih edilen inceğiz çorbasının tarifini öğrenerek kendiniz de evde yapabilirsiniz, ancak Ankara’da tattıklarınızın yerini hiçbiri alamayacak, uyaralım!
- Entekke Böreği
Mayayla hazırlanan hamurun içine kıyma eklenerek, kavala kurabiyesi biçiminde kapatılır ve pişirilir. Entekke için bir nevi kıymalı börek de denilebilir. Kapalı pişi görünümlü bu börek, yağda kızarır kızarmaz servis tabağına alınır ve sıcak sıcak afiyetle yenilir.
- Tamtak Tiridi
Mini kebap görünümünde olan tamtak tiridi, içindeki muhteşem çemenin de etkisiyle denedikten sonra vazgeçemeyeceğiniz tatlardan. İçerisindeki çemen ve kıymalı karışım ile dilerseniz sabah dilerseniz öğle veya akşam yemeklerinde tüketilebilecek türde bir lezzet.
- Efelek Sarması
İçi harçla doldurulan efeleklerin tencereye koyulup pişirilmesiyle yapılan sarma, yanına yapılan yemlik cacığıyla doyumsuz bir lezzet sunuyor. Ankara’nın yöresel yemekleri arasında belki de en zahmetlilerden biri olan efelek sarmasını diğer sarma çeşitlerinden ayıran şeyse iç harcına konulan malzemeler.
- Ankara Tava
Ankara’nın yöresel yemekleri arasında akla ilk gelenlerden biri olsa da hazırlanışı konusunda Ankaralılar pirinç ve arpa şehriyeden yapanlar olarak ikiye bölünmüş durumda. Ayrıca Ankara tavayı kemikli kaburga etinden yapanlar olduğu gibi kuşbaşı etten yapanlar da var. Hele ki yanında cacık, turşu, hoşaf, veya salata ile servis edilmesi adeta lezzeti üçe dörde katlıyor. Ankara tavasını en iyi yapan yer ise 1906 yılından bu yana hizmet veren ve Altındağ’da yer alan Boğaziçi Lokantası.
- Beypazarı Kurusu
İçinde bol tereyağı ve tarçın olan Beypazarı kurusu, sert bir hamur haline getirilerek pişirilir ve çaya, kahveye batırılarak, üzerine çikolata sürülerek ya da yanında peynirle de yenebilir. Sadece Ankara değil, Türkiye’nin pek çok şehrindeki fırın ve pastanelerde karşımıza çıkan Beypazarı kurusunu Ankara’dan sevdikleriniz için de satın alabilirsiniz. Reçetesi özel olan bu tarifi lezzetli kılan şeyse içine maya, süt, tarçın, zeytinyağı, tereyağı ve un konulan hamurdan oluşması. Beş çaylarının olmazsa olmazı Beypazarı kurusu, yedikçe yiyesiniz gelecek türde bir lezzet.
- Öllüğün Körü
Eriştenin üzerine kavrulmuş kıyma eklenerek hazırlanan öllüğün körü, yoğurtla yendiğinde lezzetini ikiye katlıyor. Ankara’nın yöresel yemekleri arasında ilk sıralarda gelen öllüğün körü, fırından çıktıktan sonra ters çevrilir ve kare şekilde porsiyonlanarak servis edilir.
- Bazlama Kebabı
Hazırlanan bazlamaların içine et harcı koyulur ve bazlama etin suyunu çektikten sonra yemeye hazır hale gelmiş demektir. Sabah kahvaltılarında meşhur Ankara simidinizi yedikten sonra bu mis kokulu lezzetin arasına peynir, domates, yeşillik koyarak dürüm yapıp afiyetle mideye indirebilirsiniz. Öyle ki Ankara da kilo aldırmadan dönemeyeceğiniz şehirlerden biri…
- Bici Aşı
Asma yaprakları ve bulgurun eşsiz uyumunun adeta lezzet şölenine dönüştüğü Ankara’nın bici aşı yemeği, oldukça faydalı ve lezzetli bir sulu yemek çeşidi. Ankara esnaf lokantalarında üzerine sarımsaklı yoğurt gezdirildikten sonra servis edilen bu özel lezzeti denemeden şehri terk edeyim demeyin.
- Şibit Tatlısı (Kaşık Atması)
Kaşık atmasının adını duyanlar ama tadına henüz bakmamış olanlar için tam bir lezzet bombası olduğunu söylemekte fayda var. Kulak memesinden daha yumuşak bir hamur elde ettikten sonra tencerede haşlanır, servis tabağına alınır ve sonra da kızdırılmış tereyağı ve keş ile lezzetlendirilen kaşık atmasını kesinlikle denemelisiniz. Şibit tatlısında kullanılan malzemeler ise tuz, un, su, yumurta tuz ve tereyağı.
- Kutludüğün Somonu
Ankara’nın köy ekmeği kutludüğün somonu, dışı sert, içi yumuşacık ve fırından çıktığı ilk anda kokusuyla kendisine hayran bırakan yöresel bir lezzet. Sabah kahvaltılarında ve iftar sofralarında sıklıkla göreceğiniz somonu uzun süre buzdolabında saklayarak da muhafaza edebilirsiniz. Kısacık bir ısıtma rutininden sonra yeniden tazecik yemeniz mümkün. Hatta hoşunuza giderse dondurulmuş olanlarından dönüş yolunuzda alabilirsiniz. Kepekli köy unu, maya, su, tuz ve alabildiği kadar un ile hazırlanan kutludüğün somonunu görür görmez bir an için masallar diyarına ışınlanacaksınız, bizden söylemesi!
- Çıkınağıl Asıdası
Görüntüsü itibariyle acılı ezmeyi andırsa da tamamen farklı bir lezzet çıkınağıl asıdası. Önceden eritilmiş tereyağın üzerine pekmez dökülüp iyice ısıtıldıktan sonra yavaş yavaş un eklenir ve eklenen un, pekmezli karışımla birlikte kavrularak eşi benzeri görülmemiş bir lezzet halini alır. Ankara’nın yöresel yemekleri denince akla ilk gelenlerden biri olan çıkınağıl asıdasını şehrin hemen hemen tüm esnaf lokantalarında bulabilirsiniz.
- Karga Beyni
İsmini duyanları biraz ürpertse de karga beyni, kullanılan malzemeler itibariyle tamamen farklı bir lezzet. Süzme yoğurt ve pekmezin karıştırıldıktan sonra servis edilen bu lezzet, sabah kahvaltıları başta olmak üzere günün her saati ekmeğe sürülüp yenilebilecek nitelikte.
- Köfter
Ankara usulü köfter tatlısını oldukça başarılı bir lezzet olarak tanımlayabiliriz. Yalnızca 3 malzemeyle hazırlanan bu pratik lezzet, pişirildikten sonra efsane bir tada dönüşüyor. İçerisinde ise üzüm pekmezi, nişasta ve su yer alıyor. Muhallebi kıvamına gelinceye kadar pişirildikten sonra tepsiye dökülüp, soğuması bekleniyor. En son da baklava şekli verilerek servis ediliyor. Tadı ise bir hayli güzel; kesinlikle denemenizi tavsiye ediyoruz.
- Malak
Ankara’nın yöresel yemekleri genellikle pekmez ile epey haşır neşir. Pekmez, tereyağı, un ve ceviz içi gibi malzemelerle hazırlanan bu lezzeti, Ankara’nın yeme içme mekanlarında deneme fırsatını sakın ola kaçırmayın.
- Öküz Helvası
Hazırlanışı un helvasıyla oldukça benzeyen Ankara’nın meşhur öküz helvası içerisinde, diğer helvalardan farklı olarak pekmez yer alıyor. Un, pekmez ve tereyağın tencerede kavrulmasının ardından büyük toplar halinde yuvarlanarak servis edilmesiyle lezzet topları halini alıyor. Hem soğuk hem de sıcak tüketilebilen öküz helvası, ocakta piştikten sonra top haline getirilip soğumaya bırakılır.
- Aş Çorbası
Ankara’nın bol malzemeli çorbalarından biri de Aş çorbası. İçerisinde yeşil mercimek, kıyma ve nohut gibi lezzetli malzemelerin yer aldığı çorba, erişte ile de birleşince zenginliğine zenginlik katıyor. Tadı ise inanılmaz güzel.
- Dutmaç
Dutmaç çorbası, aş çorbası ile lezzet olarak oldukça benzese de malzeme anlamında kıyma eklenmeden hazırlanıyor. Aş çorbasının vejetaryen versiyonu diyebileceğimiz dutmaç çorbası da halk tarafından sıklıkla hazırlanan başlangıç yemeklerinden biri.
- Çılbır Türkiye’nin pek çok ilinde yöresel lezzetler listesine girmiş çılbır Ankara için de oldukça önemli bir yemek. Yumurta, süzme yoğurt, tereyağı, sarımsak ve çeşitli baharatların harmanlanmasından oluşan bu lezzet, Ankara halkı tarafından çok seviliyor.
- Orman Kebabı
Ankara usulü Orman kebabı için “Anlatmaya gerek yok, görüyorsunuz…” demek yeterli olacaktır bize göre. Çoğu kişi tarafından sevilen sebzelerin ve kuşbaşı etin kızartıldıktan sonra bir kez de güveçte fırınlanmasıyla ortaya çıkan bu lezzet bombası yemeğimiz, Ankara’da hemen her restoranda bulabileceğiniz yöresel yemeklerden…
- Altüst Böreği
Çıtır çıtır bir lezzet olan altüst böreği, Ankara’ya gider gitmez denemenizi tavsiye ettiğimiz lezzetler arasında yer alıyor. Ankara’nın yöresel yemekleri kategorisinde 5 çayına yakışır bir lezzet olan altüst böreği, genellikle kıymalı; tercihe göre de peynirli yapılır. Kat kat elde açılmış yufkanın arasına önceden hazırlanmış kıymalı harç konuluyor. Fırında bir süre piştikten sonra ise özel gün sofralarının vazgeçilmezi, lezzetli bir börek halini alıyor.
- Kaygana Tatlısı
Lokma tatlısıyla aynı tat ve görünümde olan kaygana tatlısı, hamur toplarının kızartılıp şerbete batırılmasıyla hazırlanıyor. Hatta kaygana tatlısını görür görmez direkt İzmir lokmaya da benzetebilirsiniz.
- Ankara Simidi
Ankara’nın sokak simidi, tüm simitlere taş çıkartan lezzeti ve çıtırlığı ile mutlaka denemeniz gereken lezzetler arasında yer alıyor. Kentte sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi simidin en önemli özelliği pekmez sürüldükten sonra çıtır hale getirilmesi. Bu nedenle de İzmir gevreği gibi sarı değil aksine kahverengimsi bir görünümü var. Ankara’da mükellef kahvaltı sofralarının baş tacı olan Ankara simidi, mis gibi taze çayla ne de güzel gider değil mi ama?!
- Kuru Köfte
Ankara’nın yöresel yemekleri arasında yer alan kuru köfte mutlaka denemeniz gereken bir nevi anne köftesi. Ankara’da herhangi bir restoranda sipariş edebileceğiniz kuru köftenin tadını alınca bir daha asla başka köftenin tadını beğenmeyeceğinize eminiz.
- Yemlik CacığıYemlik otu ile yoğurdun harmanlanmış hali olarak tarif edebileceğimiz yemlik cacığı; sarımsak ve sıvı yağ ile tatlandırıldıktan sonra parmaklarınızı yedirtecek bir lezzet haline geliyor.
- Uruş Kapama
Uruş kapama, Ankara’nın en ünlü yöresel lezzetlerinden biri. Düğün ve bayram gibi özel günlerin vazgeçilmez lezzeti olan Uruş kapamayı pişirmesi de epey zahmetli. Tadı ise kesinlikle bu zahmete değecek nitelikte. İçerisine kilo kilo kuzu eti, sarımsak, soğan ve salça gibi malzemelerin eklenerek harmanlandığı bu muhteşem lezzet, özel kapama küpün içerisine konduktan sonra küpün ağzı pişirme tenceresine ters gelecek şekilde kapatılıyor. Tencere içerisine yeterince su konduktan sonra ise pişirilmeye bırakılıyor.
- Ankara Yaprak Döneri
Kağıt inceliğinde açılan koyun etindeki sinirler ve lifler ayıklandıktan sonra domatesler güzelce ezilir ve etler tepsiye sıra sıra dizilir. Ezilmiş domates ve tuz ile buluşan et 1 gün bekletildikten sonra aralara kuyruk gelecek şekilde şişe dizilir. Kömürde döndürülerek pişirilen ve sıcak sıcak servis edilen Ankara yaprak dönerinin yanında ev yoğurdu; e daha ne olsun?!
- Beypazarı Baklavası
Yumurta, yoğurt, sirke, sıvı yağ, su, tuz, aldığı kadar un ile baklava hamuru hazırlandıktan sonra 60 parçaya bölünür. Her parça ince ince açılır ve baklava tepsisine yerleştirilir. Bu arada parçalar açılırken kat aralarına nişasta ve un karışımı da serpilir. E sonrasını biliyorsunuz zaten; müthiş bir lezzet…
- Aspava
Temel besini döner dürüm olan Aspava, aslında Ankara’da çok yaygın olan bir kebapçı ismi. Aspavanın olmazsa olmazları ise patates tava, cacık ve tabi ki başrolde döner dürüm.
- Sebzeli Bulgur Pilavı
Patates ve havuçlar küp küp doğrandıktan sonra bezelye birlikte haşlanıp dolmalık biber, patlıcan ve domatesler küçük küçük doğranarak yağda pembeleşene kadar kavrulan soğana eklenir. Ankara yöresine özgü bu bulgur pilavı, çoğu esnaf lokantasında karşınıza çıkacaktı.
42-) KONYA Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
1- Bamya Çorbası
Düğünlerde ve özel günlerde sıkça yapılır. İpe dizilerek kurutulan bamyalar, kuşbaşı doğranmış dana eti ve limon suyu bir arada bulunur.
2- Çebiç
Konya’da alışık olduğunuz kahvaltıdan çok uzak bir görüntüyle karşılaşabilirsiniz. Çebiç yapılacak eve erkenden gidilmelidir. Sabah vakitlerinde kuzunun ciğeri ızgarada pişirilerek servis edilir. Daha sonra tandırda pişen kuzu öğle yemeği sırasında bulgur pilavıyla beraber aynı tabakta buluşur. Kuzular eylül ayında en olgun zamanını yaşadığı için, en lezzetli çebiç bu zamanlar yapılır.
3- Su Böreği
Su böreğini bilmeyenimiz yoktur. Kahvaltıda sıcak bir çay eşliğinde harika gider. Konya’daki su böreğinin sırrı el açması yufkalar. Yufkayı ustası açarsa börek de usta işi olur.
4- Etli Ekmek
Konya ile özdeşleşen bir yemektir. Etli ekmeği her yerde yiyebilirsiniz ama Konya’daki tadı bulamazsınız. Lahmacuna çok benzese de yöntemleri farklıdır.
5- Fırın Kebabı
Taktik basit: Ne kadar çok et, o kadar lezzet. Fırın kebabının yapımı kullanılan hayvandan, ocağa kadar değişkenlik gösteriyor. Bu yüzden Konya’da olsanız bile, fırın kebabı için özel bir yer tercih etmelisiniz.
6- Sacarası
Ana yemek sonrası tatlı yemek isterseniz sacarası tavsiye edilecektir. Eskiden iki sac arasında pişen tatlı olduğu için adı buradan geliyor. Günümüzde bu yöntem pek kalmadı. Fırınlarda pişip servis ediliyor.
7- Mevlana Böreği
Üçgen şeklindeki yufkalar arasına soğan, kıyma, maydanoz ve iç harcı konularak yapılır. Piştikten sonra kıtır kıtır olursa tadına doyum olmaz.
8- Arabaşı Çorbası Bamya çorbası ile başlangıç yapma istemeyenler, Konya’nın yöresel yemekleri listemizdeki arabaşı çorbasını tercih edebilir. Genelde bütün bir tavuğun tencere içinde pişmesiyle yapılır. Ana yemek gibi doyurucu olduğunu da ekleyelim.
9- Höşmerim Tatlısı
Akşamları yemekten yaklaşık bir saat sonra tatlı bir şeyler isterseniz höşmerim önünüze gelecektir. Konya’da en çok yapılan tatlılardandır. Konya restoranlarının neredeyse tamamında ise tatlı menülerinin vazgeçilmezidir.
10- Papara
Bayat ekmekler değerlendirilerek yapılan bir yemektir. Yoğurt ve özel soslar ile lezzet katsayısı artar. Ramazan aylarında sofralardan eksik olmaz.
11- Tirit
Tiriti ülkemizin birçok şehrinde görebilirsiniz. Konya’da ise daha çok düğün zamanlarında yapılan lezzetli bir et yemeğidir. Güveç kabına konularak pişirilen bu lezzetli yöresel yemek, etin pişirilme sırasında suyunu kaybetmemesi sebebiyle de küçük lezzet patlamaları yaşatıyor damaklarda..
12- Kaygana
Un, süt, yumurta ve kabartma tozuyla yapılan hamurun içine istediğinizi koyarak kendi zevkinize uygun bir kaygana yapabilirsiniz. Trabzon’da da yapılan kaygana Anadolu’ya yayılarak güzel bir başarıya imza atmış.
13- Saç Böreği
Konya’nın yöresel yemeklerinden biri de Saç böreği. İncecik yufkanın içerisine biraz beyaz peynir biraz da ıspanaklı harç eklenerek hazırlanan bu börek, kentte her öğün tüketilen yiyeceklerden. Diğer yandan Konya saç böreğini diğer saç böreklerinden ayıran bir özelliği de üzerinde tereyağı eritilmesi.
14- Dilber Dudağı
Görüntüsü de en az tadı kadar iştah kabartıcı olan bu lezzetin ismi Dilber Dudağı tatlısı.. Şerbetli tatlıların şahı olarak gösterebileceğimiz Dilber dudağı, minik sandviçler şekline getirilen hamur parçalarının içerisine bol ceviz konularak hazırlanıyor. Konya’nın yöresel yemekleri listesine giren bu çıtır baklava, fırında kızartıldıktan sonra şerbetlenip sofralarda yerini alıyor.
15- Batırık
Görüntü itibariyle annelerimizin yaptığı mercimek köftesinin bir eşi olarak tarif edebileceğimiz Konya’nın batırık yemeği, tat itibari ile mercimek köftesinden biraz farklı. İçerisine değişkenlik gösterebilen tahin, ceviz, menengiç, düğürcük gibi malzemelerin eklendiği bu lezzet, daha sonradan aynı mercimek köftesi yapımında olduğu gibi soğan, domates, biber, maydanoz , salça ve baharat çeşitleriyle birleşiyor. Tadı ise denemeye değer nitelikte…
16- Düğün Pilavı
Ülkemizin pek çok ilinde meşhur bir lezzet olan Düğün pilavı… Konya’nın yöresek yemekleri arasında da rağbet gören lezzetlerden bir diğeri. Bilindiği üzere Türk mutfağında yer alan yemeklerin hazırlanışı ilden ile hatta bazen ilçeden ilçeye kadar farklılık gösterebiliyor. Düğün pilavı da bu yemekler arasında. Konya usulü düğün pilavının içerisine önceden haşlanmış kuşbaşı kuzu eti, biraz nohut ve biraz da kuş üzümü ekleniyor. Bolca karabiberin eklendiği bu pilav, Konya’da yöresel etkinliklerin ve özellikle de köy düğünlerinin vazgeçilmez lezzetlerinden biri.
17- Etli Topalak Çorbası
Sizlerin de bildiği üzere Türkiye’nin pek çok ilinde çorbalar, sulu yemek kıvamında hazırlanıyor. Konya’nın yöresel yemekleri arasında yerini alan etli topalak çorbası da bunlardan biri.
İçerisinde büyükçe et parçaları, köftelik bulgur ve isteğe bağlı olarak da nohut eklenen çorba yumurta ile terbiye edildikten sonra parmaklarınızı yiyeceğiniz bir lezzet haline geliyor. Denemenizi şiddetle tavsiye ederiz.
38-) KAYSERİ Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
- Kayseri Mantısı
Kayseri yöresel yemekler listemizin başında tabi ki, Kayseri’nin en meşhur lezzetlerinden Kayseri mantısı yer alıyor. Küçük küçük oluşuyla bilinen mantı, bir kaşığa 40 tane dolsun felsefesiyle yapılıyor. Tüm Türkiye tarafından lezzetiyle meşhur olan Kayseri mantısı, şehrin her evinde mutlaka pişiyor. Kayserili teyzelerin kendi elleriyle açtığı mantılar, kıymalarla birleştiğinde, bir de üzerine sos ve sumak eklenince, parmakları ısırtacak kıvama geliyor.
- Kayseri Tiridi
Kayseri yöresel yemekler listemizin ikinci sırasında yer alan meşhur lezzet ise, şarkılara da konu olan tirid yemeği. Kayseri mutfağının meşhur lezzetlerinden Kayseri tiridi yemeği, hem en lezzetli hem de en doyurucu yemeklerden. Meşhur yemek, bir tepsiye dizilen yufka ya da ekmeklerin üzerine tavuk veya et parçalarının tiftiklenmesiyle yapılıyor. Genellikle rulo şeklinde sarılan yufkaların dizildiği tepsinin üzerine, bir de özel sos dökülüyor.
- Örgülü Pilav
Görüntüsüyle bile iştah açmaya yeterli olan örgülü pilav, Kayseri’nin en güzel görsele sahip yemeklerinden biri. Lezzetiyle de adından sıkça söz ettiren pilav, son dönemlerde daha da popüler olduğu için pek çok şehirde her mutfağa girmiş durumda. Pişirilen pilavın, kafes şeklinde tepsiye dizilmiş hamura dökülmesiyle yapılan yemeğe, isteğe göre kuş üzümü ve fıstık da ekleniyor.
- Çiriş Yemeği
Erzurum ve Kayseri’de sıklıkla tüketilen çiriş yemeği, taze taze toplanıp temizlenen çiriş otlarından yapılıyor. Yağda, soğan ve salça ile birlikte kavrulan çiriş otunun içine isteğe göre bulgur veya pirinç de eklenebiliyor. Ekmek bana bana yiyeceğini düşündüğümüz bu lezzeti, ister kendi evinizde kolayca yapabilir, ister Kayserili teyzelerin elinden yiyebilirsiniz.
- Cıvıklı
Cıvıklı aslında bir nevi pide çeşidi, konya’nın etli ekmeği ve Samsun’un etli pidesi ile oldukça benzeyen cıvıldı, inde hamur üzerine et ve domates, biber gibi çeşitli sebzeler eklenerek yapılıyor. Taş fırında pişen cıvıklı, bayram ve sünnet gibi özel günlerde de sıklıkla tüketiliyor. Kayseri’de güzel bir cıvıklı yemek isterseniz, meşhur restoranı Develi’ye gidebilirsiniz.
- Sucuklu Köfte
Sucuğu da köfteyi de sevenlerdenseniz, Kayseri’nin meşhur sucuklu köftesi tam size göre. Kıymanın içerisinde çeşitli baharat ve çemenler eklendiği için sucuklu köfte adını alan yemeğin tadı, hem köfteye hem de sucuğa benziyor. İnternette tarifini bulabileceğiniz bu lezzetli köfteyi, Kayseri’de yerinde yemenizi öneririz.
- Pastırma
Kayseri yöresel yemekler dediğimizde Kayseri mantısından sonra akla ilk gelenlerden bir diğeri de, meşhur Kayseri pastırması. Sığır etinden elde edilen pastırmalar, ete yapılan belli işlemlerden sonra pastırma ustaları tarafından çemen ile kaplanıyor. İsteğe göre çemenli ya da çemensiz tüketilebilen pastırmalar, Kayseri’nin sevilen lezzetlerinden.
- Yağlama
Kayseri’nin etli lezzetlerinden bir diğeri de, meşhur yağlaması. Lezzet ve görsel olarak lahmacuna oldukça benzeyen bu yemek, ince açılmış hamurların üzerine domates soslu kıyma eklenerek yapılıyor. Genellikle üst üste dizilen yağlama, üzerine yoğurt dökülerek servis ediliyor.
- Kurşun Aşı
Aş çorbaları, yöresel sofraların vazgeçilmez yemeklerinden biri. Bol malzemesiyle doyurucu olan aş çorbaları her yörede farklı malzemelerle pişirilse de, genellikle aynı yöntemle yapılıyor. Kayserililerin meşhur aş çorbası ise, nohut, mercimek ve bulgur köftesinin bir araya geldiği harika bir lezzet. Tek başına bile ana yemek olabilen bu çorbayı, denemediyseniz tatmanızı öneririz.
- Pöç Kebabı
Kayseri’nin en şifalı et yemeklerinden olan pöç yemeği, aslında dünyaca bilinen ve sevilen bir lezzet. Dünya’nın pek çok ülkesinde farklı isimlerle ve yöntemlerle yapılan pöç, sığırın kuyruk kısmından oluşuyor. Sığır kuyruğunun şifalı suyu ile yapılan çorbalar da aynı şekilde fazlaca tüketiliyor. Tencerede soğan ve sarımsak ile birlikte haşlanan pöç, genellikle yanında pilav ile servis ediliyor.
- Ayvalı Tahinli Yaprak Sarması
Kayseri’nin Talas ilçesinden çıkan bu harika yöresel yemek, oldukça ilginç bir lezzete sahip. Asma yaprağıyla yapılan sarma, rendelenmiş ve pişirilmiş ayva ve pirinçle dolduruluyor. Piştikten sonra ise üzerine tahin dökülen dolma, herkesin çok alışık olduğu bir lezzet değil. Ancak değişik lezzetler tatmayı sevenlerdenseniz, denemeye değeceğini söyleyebiliriz.
- Tepsi Mantısı
Kayseri mantı açından oldukça zengin bir mutfağa sahip, pek çok farklı şekilde mantı yapan ve yiyen Kayserililer, tepsi mantısını da sıklıkla tüketiyor. Minik minik yaptıkları mantıları üzeri açık şekilde tepsiye dizdikten sonra fırınlıyorlar. Genellikle üzerine yoğurt döktükleri mantı, sumak ilave edilerek servis ediliyor.
- Çemenli Ekmek
Pastırması meşhur olan bir şehrin, çemeni meşhur olmaz olur mu? Olmaz. Çemeni fazlasıyla seven Kayserililer, içerisine ceviz ve çeşitli baharat kattıktan sonra kahvaltılıkta ezme olarak kullanılıyor. Sıcacık ekmeğin üzerine sürüldüğünde kokusuyla dahi ağız kamaştıran çemeni, sağlık için dozunda tüketmek gerekiyor.
- Yağ Mantısı
Kayseri’nin meşhur mantılarının bir diğer çeşidi de yağ mantısı. Şekil ve lezzet itibariyle pişiye de benzetebileceğiniz mantı, içine soğan ve kıyma konarak pişiriliyor. Oldukça doyurucu olan mantı, üzerine yoğurt ve baharatlı sos eklenerek servis ediliyor. Kayseri’nin pek çok restoranında bulabileceğiniz yağ mantısını, mutlaka denemelisiniz.
- Gilaburu Suyu
Kayseri’nin kendine has lezzetlerinden olan gilaburu suyu, Kayseri’de yetişen ve küçük vişneye benzeyen gilaburu meyvesinden elde ediliyor. Böbreklere olan faydasıyla da bilinen gilaburu suyu, mevsiminde toplanarak hoşaf haline getiriliyor. İnternetten de satışı bulunan doğal gilaburu suyunu, Kayseri gezinizde de deneyebilirsiniz.
- Tahinli Katmer
Katmer sevenlerdenseniz, Kayseri’nin meşhur tahinli katmerine de bayılacağınıza eminiz. Elde yapılan katmer hamurunun içine tahin eklendikten sonra pişiriliyor. Tavada ya da fırında yapılan katmerler, günün her saatinde tüketilebiliyor. Çıtır çıtır pişen katmerleri, tazecik çayla birlikte yemenizi öneririz.
Tatlılar
17. Nevizene
Nevizene ya da nevzine olarak bilinen meşhur tatlı, kabartma tozu ve un ile yapılan oldukça basit bir şerbetli tatlı. İçerisine ceviz ve üzüm pekmezi katılan tatlı, zamanında Amerika’nın eski başkanı Barack Obama’ya dahi ikram edilmiş. Kayseri’nin meşhur nevzine tatlısını, pek çok pastane ve kafede bulabilirsiniz.
18. Aside
Kayseri’de nevzine tatlısından sonra, pekmezle yapılan bir diğer meşhur tatlı da, aside tatlısı. Aside tatlısı aslında Türkiye’nin pek çok yöresinde sevilerek yapılıyor, ancak yöresel isimleri farklı olan tatlı, sadece kendi isimleriyle biliniyor. Kavrulan una, pekmezin eklenmesiyle yapılan tatlı, genellikle üzerine ceviz parçaları eklenerek servis ediliyor.
19. Düğümlü Tatlı
Kayseri’de sevilen bir diğer şerbetli meşhur tatlı ise, düğümlü tatlı. Verildiği düğüm şeklinin adını alan tatlı, hazırlanan hamurun düğüm şekli verilerek pişirilmesiyle yapılıyor. Üzerine soğuk şerbeti döküldükten sonra servis edilen tatlı, Kayseri’ye misafir olduğunuzda mutlaka karşınıza çıkacaktır.
20. Yoğurt Tatlısı
Yoğurt tatlısını duymayanınız yoktur diye düşünüyoruz. Zira Kayseri’nin meşhur yöresel tatlısı olan bu tatlı, Ege Bölgesi’nde de sıklıkla tüketiliyor. Kek gibi yapılıp pişirilen hamurunun üzerine eklenen şerbetiyle hazır hale gelen tatlı, üzerine fıstık parçaları serpilerek servis ediliyor.
21. Altın Kesesi
Kayseri’nin en ilginç şekilde sunulan tatlılarından biri de şüphesiz, altın kesesi tatlısı. Aslında tıpatıp krep gibi yapılan bu tatlı, sadece hamuruna kakao eklendiği için çikolata rengini alıyor. İçerisine krem şanti eklenip kürdan ya da çeşitli iplerle bağlanan tatlı, tıpkı altın kesesi haline geldiği için, özellikle isteme gibi özel günlerde daha çok yapılıyor.
22. Elde Kesme Kadayıf
Kayseri yöresel yemekler listemizi, şehrin meşhur tatlısı olan elde kesme kadayıf ile sonlandırıyoruz. Elde yapılan kadayıfların ince ince kesilerek tepsiye dizilmesiyle yapılan tatlı, üzerine çekilmiş fıstık içi serpilip pişirdikten sonra, şerbet eklenerek servis ediliyor. Ev hanımlarının sık sık yaptığı tatlı, genellikle kış aylarında daha çok tercih ediliyor.
26-) ESKİŞEHİR Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
1- Balaban Köfte
Köftesi olmayan yerin il olamadığı ülkemizde, elbette Eskişehir’in de kendine has bir köftesi mevcut. Kare şeklinde kesilen pidelere tereyağ ve salça sosu dökülüyor ki bu iskendere benzer bir görüntü oluşturuyor. Pidelerin üzerine leziz köfteler diziliyor ve Eskişehir’in en meşhur lezzetlerinden Balaban köftesi ortaya çıkıyor.
2- Yufkalı Büryan
Pilavı ekmekle yiyenlerin ne kadar haklı olduklarını gösteren bir yemekte sıra. Kayseri'nin örgülü pilavına benzeyen yufkalı büryan; tavuk eti, pirinç ve baharatların bir araya geldiği enfes bir lezzet. Ayrıca kebabı şalgamla, büryanı ayranla yemenizi öneriyoruz.
3- Çibörek
İsim benzerliğinden dolayı “çiğbörek” olarak akıllarda yer etse de gerçek adı “çibörek” olan yemek, Kırım Tatarları tarafından Eskişehir’e kazandırılmıştır. Soğan, kıyma, hamur ve baharatlardan oluşan çibörek, tartışmasız Eskişehir’in en bilinen lezzetidir ve yanında verilen soslarla birlikte yediğinizde bunun nedenini anlayacaksınız.
4- Kıygaşa
Eskişehir’de “kıygaşa” olarak anılan yemek, Türkiye'nin birçok ilinde farklı isimlere sahip. Kıygaşayı farklı kılansa; genelde hamuruna çörek otu ya da kıyma konulması. Kandil, arefe gibi özel günlerden birinde Eskişehir’deyiz kıygaşayı hemen hemen her yerde görebilmeniz mümkün.
5- Kavurma Börek
Tatarların hamur işinde ne kadar usta olduklarını anlayabileceğimiz bir diğer yemek kavurma börek. Kıyma, pirinç ve hamurla hazırlanan kavurma börek, özellikle düğün ya da doğum günü gibi etkinliklerde sıkça yapılır.
6- Haşhaşlı Gözleme
Haşhaşlı gözleme, özellikle ilçeye gelen turistlerin en çok tercih ettiği yemeklerden. Lezzetli olan haşhaş gözlemesini yemeden Odunpazarı’ndan dönmeyin.
7- Met Helvası
Hamur işlerinden sonra biraz da tatlılardan bahsedelim. Un, şeker, limon, yağ ve su ile hazırlanan met helvası, Eskişehir’in en meşhur tatlısı. Kuru yemişlerle de zenginleştirilen helvanın yapımı oldukça zor. Ancak endişelenmenize gerek yok. Eskişehir’de met helvası yapan işinin ehli birçok usta bulunuyor.
8- Kalabak Suyu
“Su ne alaka?” demeyin. Kalabak suyu, Atatürk sayesinde şehre kazandırılmış ve tadıyla il sınırlarını çoktan aşmış bir su. Eskişehir’den başka bir şehre gidenlerin istisnasız en çok özlediği şeylerden biri olan bu enfes sudan mutlaka içmelisiniz.
9- Göceli Tarhana
Kırılmış buğday olarak tarif edebileceğimiz göce ile hazırlanan tarhana çorbası, ilk kaşıkta damaklarda lezzet patlaması yaşatıyor. Yeşil mercimek, nohut, yoğurt ve göce ile hazırlanan çorba her derde deva olmasıyla da ünlü.
10- Halkalı Şeker
Atilla Taş’ın ”Halkalı Şeker” şarkısını bilmeyen yoktur. Bu şekerin ana vatanı ise Eskişehir diyebiliriz. Kentte eski dönemde söz kesildiğini ilan etmek üzere kahvelerde dağıtılan halkalı şekerin yapımı bir hayli zahmetli.
Şeker sıcak haldeyken duvara takılan kancaya asılır ve elle atılarak yoğrulur. Beyaz rengi aldıktan sonra renkli şeritlerle süslenip çekilmeye başlanır ve görseldeki şeklini alır.
11- Mihallıçık Kirazı
skişehir’de yetişen ilkbaharın ilk meyvesi Mihallıçık Kirazı, oldukça meşhur bir meyve. Eskişehir’in Mihallıçık ilçesinde yetişen kirazların şahı, İngiliz Kraliyet Ailesi başta olmak üzere pek çok önemli bölgeye ihraç edilir
12- Abısta Abısta,
kentte ekmek yerine geçen Çerkez asıllı bir lezzet. Halk arasında ‘’abaza ekmeği’’ olarak bilinen bu katık mısır unu ve abaza peyniri ile hazırlanıyor. Tadı ise oldukça lezzetli…
13- Bamya Çorbası
Türkiye’nin pek çok şehrinde hazırlanan bamya çorbasının yeri Eskişehir’de bir başka. Hemen her evde hazırlanan bu sağlıklı çorba Sivrihisar’ın en ünlü lezzetlerinden biri. Bamya çorbası bölgede özel günlerde ve düğün yemeklerinde hazırlanır. Çorbanın en önemli özelliği ise yemeklerin sonunda sindirimi kolaylaştırmak için içilmesidir.
14- Acı Gıcı
Pek çok kişinin bilmediği acı gıcı, Eskişehir’in yöresel yemekleri içerisinde önemli bir yer tutuyor. Halkın acı gıcı ismini verdiği ısırgan otunun uzun yapraklarından hazırlanan bu lezzetin, dolması ve haşlaması oldukça meşhur.
15- Kelem Dolması
Yine Sivrihisar yöresine ait bir lezzet olan kelem dolması, bildiğimiz lahana dolmasından biraz farklı. İç harcının kıymalı özel bir tariften hazırlandığı nefis dolmalar, mutlaka denemeniz gereken yemekler arasında yer alıyor.
16- Göbete
El açması yufkalarla hazırlanan göbete, kentte yiyebileceğiniz leziz bir börek çeşidi. Kat kat yufkası ve lezzetli iç harcıyla ise tadanların damağında nefis bir hatıra bırakıyor. Şimdiden müdavimi olacağınızı belirtelim.
17- Tavşan Güveci
Kentin restoranlarında sıklıkla rastlayacağınız tavşan güveci, Eskişehir mutfağının vazgeçilmez yemekleri arasında yer alıyor. Özellikle köylerde özel gün ve düğünlerde hazırlanan bu güveç yemeği aynı zamanda kentin mutfak zenginliğine zenginlik katıyor.
18- Toğga Çorbası
Toğga çorbası içerisinde, son yıllarda uzmanlarında sağlığa çok faydalı olduğunu iddia ettiği dövme yarma; yoğurt, un ve nohut yer alıyor.
19- Bıt Bıt Çorbası
Eskişehir’in yöresel yemekleri listesinde yer tutan çorbalardan bir diğeri de bıt bıt çorbası… Suda haşlanmış bulgur köftelerinin önceden kızdırılmış tereyağı ile de birleşince tadından yenmiyor. Başlangıç yemeği olarak bilinse de bizce oldukça doyurucu bir ana yemek olarak tercih edilebilir.
20- Haşhaşlı Lokum
Eskişehir’de haşhaşlı unlu mamuller sıklıkla pişiriliyor. Bunlardan biri de haşhaşlı lokum. Çok lezzetli bir çörek olarak tarif edebileceğimiz haşhaşlı lokumun ana bileşenleri; yaş maya, yumurta, un, süt, şeker ve haşhaş…
21- Kuzu Sorpa
Kentte sulu yemek arayışında olanlar için kuzu sorpa önerebileceğimiz lezzetler arasında yer alıyor. Kuzu kuşbaşı, bol soğan, yoğurt ve un gibi malzemelerde hazırlanan bu lezzetli yemeği, kentte yer alan restoranlarda kolaylıkla bulabilirsiniz
22- Ağzı Açık
Eskişehir’in en lezzetli hamur işi yemeklerinden biri olarak gösterebileceğimiz ağzı açık, denemeden dönmemenizi tavsiye ettiğimiz tatlardan. Ağzı açığın hamuru iyice açıldıktan sonra parçalara ayrılır ve isteğe bağlı olarak dileyenler mercimekli karabiberli iç harç, dileyenler de kıymalı bir hiç harç ekler ve fırına verilir.
23- Nohutlu Mantı
Mantıların şahı olarak nitelendirebileceğimiz nohutlu mantı, mutlaka tatmanız gereken lezzetler arasında. Kulak memesi kıvamına gelen hamur, iyice açıldıktan sonra önceden haşlanmış nohutlar kıyma haline getirilir. Bu mantının özelliği kıyma yerine nohut konduktan sonra kapatılması. Özellikle et sevmeyenler için nefis bir alternatif…
24- Haşhaşlı Dolama
Haşhaşın lezzetine lezzet kattığı hamur işi lezzetlerden bir diğeri de haşhaşlı dolama. Mercimek, haşlanmış patates ve peynir karışımından hazırlanan iç harçla lezzetine lezzet katan dolamaya dolama ismini veren ise katlanan hamurun silindir şeklini alması.
25- Boza
Eskişehir’e kadar gelip de boza içilmeden dönmek olmaz. Şehir boza içebileceğiniz pek çok meşhur işletme yer alıyor. Kentin çetin geçen soğuk kış aylarında her derde deva olan bozanın yararları saymakla bitmiyor. Mutlaka deneyin deriz.
58-) SİVAS Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
1- Kesme Aşı
Hamur ve erişte bu yemeğin ana malzemesini oluşturuyor. Mercimekler piştikten sonra hamurlar tencerenin içine atılır. Diğer taraftan sıvı yağda nane ve pul biber kızartılarak sos hazır hale getirilir. Servis sırasında lezzetli sos yemeğin üstüne dökülerek iştah açıcı bir koku sağlanır.
2- Baviko
Sivaslılar bu yemeği genelde misafir ağırlamak üzereyken yapar. Önceden hazırlanan hamur yaklaşık 1 saat bekletildikten sonra üzerine sarımsaklı ayran dökülür. Ustalık gerektiren bu yemeği hünerli ellerden yemelisiniz.
3- Kelle Tatlısı
Bu tatlı servis açısından başka bir tatlıya benzemiyor. Sofraya bir bütün halinde gelen kelle tatlısı, biraz baklavayı andırıyor. Ancak içi kadayıfla yarışır bir lezzet saklıyor. Eskiden davetlerde yapılan yemek, günümüzde de özel günler için hazırlanıyor. Ceviz, badem, fındık, üzüm ve tarçın gibi malzemelerle yapılan tatlının ne kadar özel olduğu hem görüntüsünden hem de içinden anlaşılabilir.
4- Sirok
Gömme olarak da anılan bir hamurlu yemektir. Fırına atılan hamur üzeri gevrek olana kadar pişirilir ve daha sonra sert kısmı kesilir. Hamurun içi ufalanarak üst kısmı kare şeklinde ayrılır. Üzerine tereyağı, kenarlarına ayran dökülür ve servise hazırlanır.
5- Salata Kurutması
Bu tarifi yapabilmek için Sivas’a özgü salata kurusuna ihtiyaç var. Salatalıkların ortası kesilip içi oyulur ve ipe dizilerek güneşli bir yerde bekletilir.
6- Mercimek Badi
Tokat badı ile sıkça karıştırılır. Ancak ikisini birbirinden ayırt etmek aslında kolay. Sivas badında mercimek, domates ve bulgur bulunurken Tokat badında ilave olarak ceviz vardır. Hanımların gündüz gezmelerinde sıkça görülür.
7- Pezik
Dal turşusu olarak da bilinen pezik, büyük bidonlarda yapılır. Sivas evlerinde her yıl çokça hazırlanan turşu 2-3 ay içinde tüketilir.
8- Peskutan Çorbası
Yoğurt ve yarmanın pişirilmesi ve suyunu çekmesiyle yapılan kış dönemlerinin yemeğidir. Eğer etrafınızda Sivaslı varsa kış aylarında Sivaslıların bu çorbayı yaptığınızı görmüşsünüzdür.
9- Sivas Katmeri
Bol yağlı Sivas Katmeri başka yörelerin katmerlerine hiç benzemiyor. Sıcacık katmeri kestiğinizde burnunuza gelen koku tarif edilemez bir duygu yaşatıyor. Çay da varsa keyfinize diyecek yok.
10- Hingel
Sivas’ın meşhurları arasında hingel olarak bilinen mantı da var. Patatesli veya peynirli yapılan hingel, yoğurtlu ve kızgın yağ ile doyurucu bir tariftir.
11- Sübüra
Kare ya da yuvarlak biçimde kesilen hamurlar, yoğurtla karıştırılarak çorba yapılır. Soğuk servis yapıldığı için yaz aylarında ferahlamak isteyenler sübüra hazırlar.
12- Sivas Ketesi
Katmerin farklı bir versiyonu olan Sivas Ketesi, yemeklerin yanında ekmek niyetine giden bir hamur çeşididir.
13- İçli Köfte
Yuvarlak olarak hazırlanan içli köfte Sivas’a özel bir aroma bulundurur. Bazı yörelerde yoğurtlu veya tereyağlı olarak da tüketilir.
14- Divriği Pilavı
Kuzu eti, nohut ve kuş üzümü üçlüsü Divriği’de bir araya gelmiş ve muhteşem bir pilavın malzemesi olmuş.
15- Sivas Kebabı
Sivas kebabında sebzeler biraz fazla olsa da uzun pişme süresi olduğu için etin ve sebzelerin tadı çok farklı gelmez. Eğer kebabı patlıcan mevsiminde yerseniz lezzeti daha güzel olur. Bir hatırlatma yapalım; Sivas kebabına patates konmaz.
16- Sivas Köftesi
Bu köftenin diğerlerinden farkı sadece Sivas’ta yetişen hayvanlardan gelen etin kullanılmasıdır. Organik besicilikle yetişen hayvanların verdiği et de başka oluyor.
17- Madımak
Ispanağa benzetilir ama tat konusunda farklılık vardır. Madımak yemeğinde kullanılan otlar yetişme değil, toplamadır. Teker teker toplanan otlar yoğurt ile lezzet veriyor.
71-) KIRIKKALE Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
1. Yoğurtlu Tarhana Çorbası
Kırıkkale'de tarhana akşam yemeklerinin en güzel başlangıcı. Bu lezzetli çorbayı bir kere tadanlar kaşıklarını kaseden esirgeyemiyor. Üzerine tereyağında kızdırılmış nane de ilave edilince değmeyin keyfinize.
2. Tuvalak
Yörenin en meşhur yemeklerinden biri olan Tuvalak, çorbaya benzeyen bolca sulu bir yemek. İçerisinde hem et hem de bulguru barındıran bu besin değeri yüksek yemeğin içerisine dilerseniz nohut da ekleyebilirsiniz. Yolunuz Kırıkkale’ye düşerse denemekte fayda var!
3. Katma Aşı
Kırıkkale’nin meşhur lezzetlerinden bir diğeri de Katma Aşı. Ayran ve yarmanın ahenkli uyumunu hissedeceğiniz bu pratik lezzetin tadına doyum olmuyor.
4. Sızgıt
Sızgıt, Kırıkkale’ye özgü yemeklerden biri. Her yörenin farklı farklı yorumladığı bu yemek küçük küçük kesilmiş etlerin, kuyrukyağıyla birlikte kavrulmasından oluşuyor. Genellikle şehirde Kurban Bayramı’nın geleneksel yemeği olan sızgıtı, Kırıkkale’nin hemen hemen her restoranında bulmanız mümkün.
5. Omaç
Şehrin az malzemeli fakat çok lezzetli olan yemeğidir Omaç. Yufka, yumurta ve tereyağından oluşan yemeğe bir de çeşit çeşit baharatlar eklendi mi tadından yenmiyor.
6. Madımak
Kırıkkale’de Madımak yemeği bir başka lezzetli. Bulgur, salça ve etin muhteşem madımak otuyla harmanlanmasından oluşan yemeği denemenizde fayda var. Üzerine yoğurt ve kızdırılmış tereyağı eklemeyi unutmayın!
7. Keskin Tava
Kırıkkale’nin kebabı denilebilecek Keskin Tava, taze doğranmış biber ve domateslerin yumuşacık kuzu etiyle birleşiminden oluşuyor. Yolu Kırıkkale’ye düşenlerin yenilecekler listesine birinci sıradan girebilir bu yemek.
8. Sarığı Burma
Pek çok yerde yapılan şerbetli tatlıların baş tacı, çıtır çıtır Sarığı Burma’yı bir de Kırıkkale’de deneyin. Asla pişman olmayacaksınız!
9. Haside Tatlısı
Pekmezden yapılan Haside tatlısı, hem tatlı ihtiyacınızı giderecek hem de pekmezin sağladığı tüm yararları vücudunuza enjekte edecek. Yalnızca pekmez, un ve tereyağından oluşan tatlıya, servis esnasında biraz cevizde eklerseniz tadından yenmiyor.
10. Batırma
Önceden hazırlanmış yumuşacık mayalı hamurun, bol tereyağı ve biraz da üzüm pekmeziyle buluşmasından ortaya çıkan bu lezzet bombasını bir kez deneyenler müdavimi oluyor. Bizden söylemesi içine ceviz eklenince bir başka güzel oluyor.
68-) AKSARAY Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
Aksaray Yöresel Yemekler
1- Sıkma Farklı yörelerde de sıklıkla yapılan sıkma, Aksaray mutfağının temel yiyecekleri arasında yer alıyor. Binbir maharetle yoğurulan hamurların, el açması lavaşlar haline getirilerek pişirdikten sonra içerisine peynir, tereyağ ve taze çökelek ile harmanlanarak yenilen harika bir yemek haline gelen sıkmalar, özellikle kahvaltı sofralarında yerini alıyor.
2- Bamya Çorbası
Aksaray yöresel yemekler listemize, Aksaray’ın meşhur yemeği bamya çorbası ile devam ediyoruz. İyice temizlenen bamya ve kuşbaşı kesilmiş et ile yapılan çorba, yoğun bir kıvamı olduğu için oldukça doyurucu ve besleyici bir lezzet haline geliyor. Başlangıç olarak yenilen çorba, özellikle akşam yemeklerinin vazgeçilmezi.
3- Aksaray Tava
Aksaray yöresel yemekler listesi yapıp da, meşhur Aksaray tava yemeğinden bahsetmemek olmaz. Özel yapım kaplarda pişirilen Aksaray’ın en meşhur yemeği tava, bolca kuzu eti, domates, biber, sarımsağın muhteşem uyumunu hissedeceğiniz harika bir yemek. Lezzetinden parmaklarını yiyeceğiniz Aksaray Tava, şehre varır varmaz yiyeceğiniz ilk yemeklerden biri olmalı.
4- Mantarlı Bulgur Pilavı
Pilavın her türlüsünü sevenlerdenseniz, Aksaray yöresel yemekler listesinde yerini alan Aksaray usulü bu harika bulgur pilavını da seveceğinize eminiz. Mantar ve çeşitli baharatlarla yapılan bulgur pilavı, oldukça ilginç bir lezzete sahip. Bulgur ve mantar ikilisini daha önce hiç denemediyseniz, mutlaka denemelisiniz.
5- Dolma Mantı
Aksaray’ın meşhur mantısı, elde açılan yufkalardan büyük parçalar kesilerek üçgen şekilde kapatılarak yapılıyor. Büyük büyük kapatılan yufkalar dolu dolu olduğu için dolmaya benzetiliyor. Suda haşlanarak pişirilen dolma mantısının yanında yoğurt ve eritilmiş tereyağı ile gelen sostan istemeyi unutmayın.
6- Dolaz
Aksaray’da un helvası dendiğinde akla dolaz tatlısı gelir. Unun rengi koyulaşana kadar kavrulması sonrada sütle buluşmasından oluşan bu tatlı, muhallebi kıvamını alıp pürüzsüz olana kadar pişiriliyor. Servis esnasında ise tereyağı eklemek ise şart. Aksaray’ın pek çok tatlıcısında kolaylıkla bulabileceğiniz meşhur dolaz tatlısının tadını seveceğinize eminiz.
7- Papara
Türkiye'nin her şehrinde olduğu gibi Aksaray’da da halk bayatlamış ekmeleri çöpe atmak yerine, kullanmayı tercih ediyor. Hemen bir Papara yapıp kurumuş ekmeklerden harikalar yaratan Aksaraylılar, yağda kavrulan soğan ve salçayı bayat ekmeklere döktükten sonra isteğe göre yoğurtlayarak tüketiyor.
8- Ayva Dolması
Osmanlı Mutfağından günümüze kalan bir zenginlik olan ayva dolması, Aksaray’da da farklı bir şekilde yorumlanıyor. Soğan, pirinç pilavı, kuzu kıymanın baharatlarla kavrulmasından oluşan iç harcın, seçilen büyük boy ayvaların içine doldurulmasıyla oluşan yemeğe bir de pekmez ilave edilince tadından yenmiyor. Şehre yolu düşenlerin mutlaka denemesi gereken lezzetlerden ayva dolmasını, denemeyi ihmal etmeyin.
9- Karıştırma
Aksaray mutfağında yer alan yöresel yemeklerden bir diğeri de meşhur karıştırması. İsminden de anlaşılacağı üzere bir çok malzemenin bir araya yerleştirmesiyle ortaya çıkan yemek, lezzet olarak da aslında menemene benzetiliyor. Soğan, biber ve baharatların yumurtayla karıştırılmasıyla yapılan karıştırmayı, dilerseniz kendiniz de deneyebilirsiniz.
10- Soğan Dolması
Aksaray mutfağının sevilen etli lezzetlerinden birisi de, kıymalı iç harç ile yapılan meşhur soğan dolması. İnce ince kesilen soğanların, baharatlı ve kıymalı iç harçla doldurulup tıpkı lahana gibi sarılmasıyla yapılan dolma yemeği, genellikle yanına yoğurt konularak servis ediliyor.
11- Kapak Böreği
Özel olarak tepside yapılan Aksaray’ın ünlü böreği kapak böreği, özenle elle açılan hamurun tepsiye açılmasından sonra soğanlı kıymalı iç harç doldurulmasıyla yapılıyor. Odun fırınından normal fırınlara kadar her yerde lezzetli şekilde pişen börek, özellikle ev günlerinde sık sık yapılıyor.
12- Şeker Pancarı Yahnisi
Şeker pancarını daha önce hiç yemediyseniz, ilk deneme için oldukça lezzetli olan yahni yemeğini yiyebilirsiniz. İçerisinde şeker pancarı dışında bir çok tadın yer aldığı yemek, nohut, soğan ve et ile yapılıyor. Rendelenen pancarların eklenmesiyle yapılan yemek, oldukça ilginç bir tada sahip. Aksaray’da yemeyi düşünürseniz, özellikle güveçte yapılanlarını tercih etmenizi öneririz.
13. Kokina Çorbası
Aksaray’ın ilginç lezzetlerinden biri olan Kokina Çorbası ismi ile de oldukça dikkat çekiyor. Lahana turşusu gibi oldukça baskın bir lezzeti içinde barındıran çorba, tadına baktığınızda unutamayacağınız tatlardan birine sahip. Kuşbaşı et, soğan, salça ve çeşitli baharatların eklenmesiyle hazır hale gelen çorbayı, mutlaka denemelisiniz.
Tatlılar
14- Sarığı Burma
Aksaray yöresel yemekler listemize, şehrin meşhur tatlısı Sarığı Burma ile devam ediyoruz. Nar gibi kızartılan yufkalar Aksaray’da kestirme şerbetiyle kavuşturulduktan sonra burularak, katmer yani sarığı burma tatlısını ortaya çıkıyor. Yanına tazecik bir çayla harika ikili olan bu tatlı, ağızda dağılan bu lezzetiyle şehirde mutlaka denenmesi gereken yiyeceklerden biri.
15- Çiğleme
Aksaray’ın meşhur mu meşhur tatlarından bir diğeri de çiğleme. Un, su, tuz ve taze kaymak gibi kolay bulunan malzemelerden hazırlanan hamurun içi taze taze kaymakla doldurulunca tadına doyum olmuyor. Hafif ve lezzetli tatları denemeyi seviyorsanız, yaz kış fark etmeden rahatlıkla tüketebileceğiniz çiğlemeyi denemelisiniz.
70-) KARAMAN Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
- Fırın Kebab
Karaman yöresel yemekler listemizin birinci sırasında yer alan lezzetli et yemeği fırın kebabı, yörede en sevilen yemeklerin başında geliyor. Kuzu veya koyun etiyle yapılan kebap, özel meşe odunu fırınlarında 4-8 saat süreyle pişiriliyor. Kebabın yağıyla ıslatılmış pidelerin üzerine konulan et, yanında soğan ve yeşillikle servis ediliyor.
- Bıldırcın Dolması
Bıldırcın etini sevenlerdenseniz, Karaman’ın meşhur yöresel yemeklerinden bıldırcın dolması da tam size göre. Yağda kızartılan bıldırcınların içine yerleştirilen iç harç, tereyağında kavrularak pişiriliyor. İçerisi doldurulan bıldırcınlar, fırında yeniden pişiriliyor. Mis gibi kokusuyla insanın iştahını açan yemek, genellikle özel günlerde tercih ediliyor.
- Calla
Türkiye’nin pek çok yöresinde sevilerek yapılan lezzetli yemeklerin hiç şüphesiz ki çoğu, güveçlerde yapılıyor. Karaman’ın meşhur güveç yemeklerinden birisi de, bol patlıcanlı ve etli callası. Güveçte özel olarak hazırlanan calla yemeği et, patlıcan ve domates, biber gibi sebzeler eklenerek pişiriliyor. Baharatla lezzetlendirilen yemek, afiyetle yeniyor.
- Çullama
Köfte sevenler için oldukça lezzetli gelecek olan Karaman’ın çullaması, pirinçle yapılan ilginç bir köfte. Normal köfteden farklı olarak kıymanın yanına bir de haşlanmış pirinç katılan yemek, normal köfte gibi diğer malzemelerle birlikte karıştırılarak pişiriliyor. Önce haşlama, sonra kızartma usulüyle pişirilen köfte, günün her saatinde yenebilen hafif bir lezzet.
- Çoban Kavurma
Karaman’ın lezzetli et yemeklerinden bir diğeri de çoban kavurması. Dilimlenmiş koyun etini, domates ve soğan gibi sebzelerle tereyağlı suda pişiren yöre halkı, özellikle akşam yemeklerinde çoban kavurmayı tercih ediyor. Yanına pirinç veya bulgur pilavıyla birlikte harika bir ikili olan kavurmayı, size de afiyetle yemek düşüyor.
- Töğmeken
Karamanlıların töğmeken dediği meşhur ot aslında hepimizin de yakından bildiği, şifa kaynağı semizotu. Genellikle ıspanak gibi yağda kavrularak yapılan semizotu, pirinçli soğanlı olarak sıcak yemek şeklinde ya da, zeytinyağlı olarak sarımsaklı yoğurtla servis ediliyor.
- Piliç Dolması
Türkiye’nin pek çok yöresinde sevilerek yapılan piliç dolması, Karaman’da da sık sık tüketilen fırın yemeklerinden biri. Fırında pişirilen pilicin içerisine yerleştirilen dolmalık iç harçla birlikte, yanında sebzelerle birlikte servis edilen dolma, özellikle akşam yemeği sofralarında yerini alıyor.
- Domates Dolması
Karamanlılar dolmanın her çeşidiyle içli dışlı olmuş durumda. Bunun en güzel ve lezzetli örneklerinden birisi de, Karaman mutfağına özgü olan meşhur domates dolması. Bol kıymalı iç harç ile doldurulan domatesler, isteğe göre tencerede ya da fırında pişirilerek servis ediliyor.
- Kabak Çiçeği Dolması
Kabak çiçeği dolması, Muğla’dan, Karaman’a çoğu yörede sevilerek yenilen lezzetlerden. Sabahın ilk ışıklarında henüz tam olarak açılmamış kabak çiçeklerinin toplanmasıyla elde ediliyor. İçine isteğe göre hazırlanan pirinçli ve kuş üzümlü harcın eklendiği dolma, zeytinyağlı suda haşlanarak hazır hale getiriliyor. 10. Zeyve Kebabı
Sacda pişen yemeklerin lezzeti her zaman ayrı olur. Karaman’da yapılan meşhur sac kebabı olan zeyve de onlardan. Kuşbaşı et ve çeşitli sebzelerin kuyruk yağında pişmesiyle yapılan lezzetli kebap, genellikle yağa basılmış sıcak pide üzerine dökülerek servis ediliyor.
- Eğey Dolması
Karaman’ın meşhur et dolmalarından bir diğeri de, koyun ya da keçinin göğüs ya da karın boşluğundan yapılan eğey dolması. İçerisine isteğe göre iç harç hazırlanan dolma, genellikle pirinç pilavı ve baharatlarla doldurularak fırında pişiriliyor.
- Batırık
Batırık Karaman ve Mersin yöresinde sıklıkla yapılan bulgur yemeklerinden biri. Sulu batırık ve köfte olmak üzere iki şekilde yapılan yemek, ince köftelik bulgurdan yapılıyor. Sulu olanı çorba görüntüsünü alsa da, köfte olanı görüntü itibariyle neredeyse mercimek köftesiyle aynı. Yapılış biçimiyle de oldukça benzeyen batırık, Karaman’da özellikle kadın günlerinde yapılıyor.
- Papara
Türk evlerinin en pratik yemeklerinden olan papara, sıkışık vakitlerin alternatif yemeklerinden biri. Kavrulan soğanların üzerine eklenen bayat ekmeklerle yapılan papara, üzerine yoğurt ve baharatlı sos dökülerek servise hazır hale geliyor. Çabasız ve ani sofraların parçası olan paparayı, günün her saatinde yiyebilirsiniz.
- Etli Kuru Fasülye
Sofraların vazgeçilmez yemeği etli kuru fasulye, Karaman yöresel yemekler listesinde de şüphesiz yer alıyor. Tencereden güvece, her şekilde oldukça lezzetli bir şekilde pişen fasulye, etin tadını aldığında lezzetine lezzet katıyor. İsteğe göre tek başına da tüketilebilen yemek, genellikle yanına pilav konularak ikram ediliyor.
- Sulu Pilav
Karaman yöresel yemekler listemizde yer alan yöresel pilav olan sulu pilav, bulgurla yapılan oldukça lezzetli bir yemek. Et suyu ve et parçalarıyla birlikte pişirilen bulgular, suyu fazla konularak çorba gibi yapılıyor. Karaman evlerinde genellikle pazar günleri yenmesi gelenek haline gelen sulu pilavı, denemediyseniz mutlaka deneyin.
- Arapaşı Çorbası
Tavuk sulu çorbaları seviyorsanız, Karaman yöresel yemekler listemizde yer alan Arapaşı çorbasını da seveceğinize eminiz. Tavuk suyu ve tiftikli tavuk parçalarıyla yapılan çorba, unla birlikte terbiye edilerek pişiriliyor. Akşam yemeklerinde başlangıç olarak yenilen yemek, oldukça doyurucu özelliğe de sahip.
- İlisıra Dolması
Patlıcanı sevenler için en güzel lezzetlerden olan Karaman’ın meşhur yemeği ilısıra dolması, dolmalık iç harç hazırlandıktan sonra dolmalık için hazırlanan iri patlıcanların içine dolduruluyor. Genellikle baharatlı pirinç ve kuş üzümü yerleştirilen ilısıra dolması, üzerine yoğurt dökülerek servis ediliyor.
- Bulamaç
Az malzemeyle bu kadar lezzetli ve pratik bir yemek olması nedeniyle oldukça sevilen bulamaç yemeği, un, soğan ve yoğurt ile yapılıyor. Kavrulan unlu yoğurt isteğe göre kavrulmuş soğan eklenerek, yada üzerine biber sosu dökülerek tüketiliyor.
- Toyga Çorbası
Karaman yöresinde sıklıkla yapılan çorbalardan bir diğeri de, yarma ve nohutla yapılan meşhur yoğurtlu tayga çorbası. Un ve yoğurt ile terbiye edilen çorba, içerisindeki tayga ve nohutlarla oldukça doyurucu bir aş halini alıyor. İsteğe göre sıcak ya da soğuk olarak tüketilebilen çorba, özellikle sıcak yaz aylarında sofralarda yerini alıyor.
- Keşkek
Anadolu lezzetinin başında gelen bilindik yemek olan keşkek, Karaman sofralarında da yerini alıyor. Tavuk suyuyla pişirilen buğdayların, nohut ve tavuk etiyle beraber çekilmesiyle yapılan yemek, oldukça lapa bir kıvam alıyor. Üzerine eklenen biber sosuyla servis edilen keşkek, her yörede neredeyse aynı şekilde yapılıyor.
Tatlılar
- Kuymak
Kuymak ya da bilinen adıyla höşmerim tatlısı. En lezzetli tatlılar listesinde yerini alan bu yemek, Karaman yöresel yemekler listemizde de yerini almalıydı.Konya ve Karaman usulü olarak bilinen guymak, Karadeniz yöresinde yapılan peynirli ve mısır unlu kuymak ile karıştırılmasın. Un ve toz şeker gibi oldukça az bir malzemeyle yapılan tatlı, her evde kolaylıkla yiyebileceğiniz bir lezzet.
- Lokur
Karaman’ın meşhur tatlılarından lokur tatlısı tahin, yoğurt ve çeşitli malzemelerden yapılıyor. Genellikle çay saatlerinde yapılan tatlı, yumuşacık kıvamıyla, taze demlenmiş çayın yanında harika gidiyor.
- Zerde Tatlısı
Karaman yöresel yemekler listemizin son maddesinde yer alan yöresel tatlı ise, oldukça lezzetli olan zerde tatlısı. Pirinç, nişasta ve çeşitli malzemelerden yapılan tatlıya tat veren en önemli malzeme ise sarı renkli zerdeçal. Tatlıya hem rengini hem de müthiş aramasını veren zerdeçalla yapılan zerde, özel günlerde de sık sık karşınıza çıkabilir.
39-) KIRŞEHİR Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
- Kırşehir Köftesi
Kırşehir yöresel yemekler listemize, en meşhur köftelerinden Kırşehir köftesi ile başlıyoruz. Besmeç adıyla da bilinen köfte, yağsız kıymadan ve esmer düğür denilen kısırlık bulgurla yapılıyor. Yoğrulan malzemelerle şekil verilen köfte, genellikle fırında ya da soba üzerinde pişiriliyor. Pek çok yörede farklı ismi alan Besmeç köftesi, Kırşehirlilerin en sevdiği et yemeklerinden.
- Çullama
Çullama aslında Türkiye’nin pek çok yöresinde farklı farklı isimlerle biliniyor, ancak en meşhuru Kırşehir’in çullaması. Tavuğun göğüs ve but kısmından yapılan çullama, haşlanıp kavrulduktan sonra uygun bir kase üzerinde tiftik tiftik hale getiriliyor. Üzerine dökülen pul biberli sos ile servise hazır hale gelen çullamayı, size de afiyetle yemek düşüyor.
- Yoğurt – Ayran Çorbası
Bir şehrin sofralarını zenginleştiren, yıllardır süre gelen ve değişmeyen en önemli lezzetlerinden birisi de şüphesiz ki çorbaları oluyor. Kırşehir yöresel yemekler listemizde yerini alan lezzetli çorba ise, meşhur ayran çorbası. Soğuk olarak tüketilen çorba, özellikle yaz aylarında sıklıkla tüketiliyor. İçerisinde yoğurt olmasının yanı sıra, isteğe göre buğday, nohut ya da mercimek eklenebiliyor.
- Çömlekte Kuru Fasulye
Kuru fasulyeyi millet olarak çok seviyoruz. Hatta pilav ile birlikteyken Kerem ile Aslı, Ferhat ile Şirin muamelesi yaptığımız kuru fasulyenin yapımı, ülkemizde yer yer farklılıklar gösteriyor. Tencereden farklı olarak çömlek, fasulyeye farklı bir tat katıyor. Bol kuşbaşı ve ev yapımı salçayla yapılan fasulye, tek başına öğün olarak da tüketilebiliyor. Kırşehir’e yolunuz düşerse çömlekte pişirilen fasulyenin tadına bakmanızı öneriyoruz.
- Hamur Köftesi
Analı kızlı, topalak, yuvarlama, bulgur köftesi olarak da bilinen bu yemek, Kırşehir’de hamur köftesi olarak adlandırılıyor. Hepsinin yapımında farklılıklar olsa da ortak noktaları köftenin etsiz olması. Malzeme olarak bulgur, yumurta, soğan, tuz ve baharatın kullanıldığı hamur köftesi diğer türlerine göre biraz daha sulu bir yapıya sahip. Dilerseniz kendi evinizde de yapabileceğiniz lezzeti, Kırşehirlilerin elinde yemenin tadı başka olacaktır.
- Et Yahnisi
Etin her türlü halini sevenlerdenseniz, Kırşehirlilerin severek yaptığı ve yediği et yahnisini de seveceğinize şüphe yok. Kuşbaşı şeklinde küçük küçük kesilen etlerin, isteğe göre soğan ve çeşitli sebzelerle yağda kavrulmasıyla yapılan yemek, baharat eklenerek servis ediliyor. İsteğe göre tek başına tüketilen yemek, genellikle pilavın yanında tüketiliyor.
- Tandırda Çömlek Paça
Kırşehir et yemekleri konusunda oldukça zengin bir menüye sahip. Kuzu kellesi ve paçasıyla yapılan çömlek yemeği de bunlardan biri. Temizlenip haşlanan kelle ve paçaların çömleğe dizildikten sonra domates ve biber gibi sebzeler eklenmesiyle pişirilen yemek, genellikle tandırda yapılıyor. Ancak bu yemeği kendiniz yapmak isterseniz fırında da pişirebilirsiniz. Kırşehir’in tandırda pişen eti kadar lezzetli olur mu bilemeyiz, ancak enfes olacağına eminiz.
- Madımak Yemeği
Anadolu’nun bilinen otlarından Madımak ile yapılan bu lezzetli yemek, Sivas'tan Kırşehir’e pek çok şehirde sofralarda yerini alıyor. Mide ve bağırsak için oldukça faydalı olduğu bilinen Madımak otu, mevsiminde toplanarak iyice temizleniyor. Temizlendikten sonra soğanla birlikte yağda kavrulan otlar, bulgur ve domates ile birleştiğinde harika bir tat ortaya çıkıyor. Dilerseniz üzerine yoğurt dökerek yiyebileceğiniz lezzeti, Kırşehir’in pek çok yerinde bulabilirsiniz.
- Lepe (Sütlü Pilav
) Lepe pilavı, Adana'da sebzeli, başka yöre de başka bir çeşitle sunuluyor ancak ismi genellikle aynı. Kırşehirlilerin Lepe dedikleri pilav ise, sütle birlikte yapılıyor. Genellikle koyun sütü eklenerek yapılan pilavda, bulgur tercih ediliyor. Kaynamış koyun sütünün içine konulan bulgurlar, sütü iyice çektikten sonra, üzerine pul biberli sos eklenerek servis ediliyor.
- Pancar Çırpması
Kırşehir sofralarının en hafif lezzetlerinden olan pancar çırpması, rendelenen pancar ve isteğe göre yeşil mercimekle birlikte yapılıyor. Yağda kavrulan pancarlar, isteğe göre salça ve baharatla da birlikte pişiriliyor. Genellikle zeytinyağlı yapılan çırpma, yaz kış sofralarda yerini alıyor.
- Keşkef
Keşkef aslıda Türkiye’nin pek çok yöresinde farklı isimle karşımıza çıkan bir yemek. Ancak en bilinen ismiyle hatırlatmak gerekirse, meşhur Keşkek yemeği. Anadolu’nun neredeyse her yöresinde sık sık tüketilen keşkeğe, Kırşehirliler keşkef adını vermiş. Buğday ve tavukla yapılan yemek, üzerine tereyağı ve pul biberli sos eklenerek servis ediliyor.
- Çirleme
Kırşehir’in belki de en ilginç yemeklerinden biri olan çirleme, tıpkı portakallı pekin ördeği gibi, meyveyle yapılan bir et yemeği. Kuşbaşı şeklinde kesilen etler, çir denilen kuru kayısı ve kuru üzümlerle beraber pişiriliyor. Nohut da eklenen yemek, oldukça koyu bir renge sahip. Lezzetiyle övülen çirleme yemeğini denemek isterseniz, Kırşehir’in köylerinde en güzelini yiyebilirsiniz.
- Ayva Dolması
Kırşehir’de sıklıkla yapılan dolma yemeklerinden birisi de, ayva dolması. En güzel meyvelerden olan ayva dolmasının içine, yağda kavrulmuş kıyma,soğan ve bulgur ekleniyor. Tepeleme doldurulan ayvalara en güzel tadı veren de, terayağı eklenen pekmez sosu. Doldurulan ayvalık üzerine eklenen sosla birlikte pişirilen dolmalar, genellikle üzerine maydanoz eklenerek servis ediliyor.
- Sündürme
Karadeniz’de kuymak peyniri ile yapılan kuymak gibi, Kırşehir’in de sündürmesi sofralarda yerini alıyor. Genellikle kahvaltı sofralarında yenilen sündürme, çökelek peyniri ile yapılıyor. Tereyağında eritilen çökelek peyniri, isteğe göre sade şekilde, isteğe göre de üzerine yumurta kırılarak yeniliyor. Her haliyle oldukça lezzetli olan yemeği, günün her saati zevkle yiyebilirsiniz.
- Aside Tatlısı
Kırşehir sofralarından bahsederken,oldukça az malzemeyle bu kadar lezzetli olan Aside tatlısından bahsetmemek de olmaz. Pekmezin içine girdiği her yemeğe lezzet kattığını biliniyor. İşte aside tatlısı da o tatlardan. Sadece pekmez, su ve undan yapılan tatlı, birlikte kavrulduktan sonra üzerine çekilmiş ceviz dökülerek servis ediliyor.
- Çir Yağlaması
Kırşehir yöresel yemekler listemizin sonunda yer alan ilginç bir diğer yemek ise, çir yağlaması. Çir yağlamasının iki çeşidi bulunuyor. Birisi kuru kayısıdan yapılan zerdali yağlaması, diğer ise kurutulmuş incirden yapılan çir yağlaması. Haşlandıktan sonra şekerli tereyağında kavrulan kuru meyveler, servise hazır hale geliyor. Oldukça basit ve ilginç olan bu lezzeti, denemediyseniz mutlaka denemelisiniz.
51-) NİĞDE Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
1- Arabaşı Çorbası
Ülkemizin pek çok yerinde yapılan çorbanın Niğde'de yeri ve sunumu bambaşka. Yanında özel bir hamurla ikram edilen arabaşı çorbasının içine; ördek, tavuk ya da hindi eti konularak yapılıyor ve eklenen tavuk suyuyla da lezzetini ikiye katlıyor. Çorba, lezzetinin yanı sıra doyuruculuğuyla da sofraların vazgeçilmezleri arasına girmeyi başarmış.
2- Mazaklı Köftesi
Kıyma, köftelik bulgur, irmik karışımına yumurta, maydanoz ve kuru nane de ekleniyor ve karışım köftelere dönüşüyor. Ardından soğan ve salçayla tatlandırılmış bir tencere suya atılarak pişirilen köfteler lezzetiyle yiyenleri büyüleyecek bir lezzete kavuşuyor.
3- Niğde Tava
Kuşbaşı doğranmış koyun ya da kuzu etiyle yapılan ve yörenin en sevilen yemeklerinden olan Niğde tava kuyruk yağı, biber ve domatesle de apayrı bir lezzete kavuşuyor.
4- Söğürme
Kuzu eti, yeşil biber ve arpacık soğandan yapılan söğürme, az malzemeyle yapılan yemeklerin daha çok yetenek gerektirdiğinin kanıtı niteliğinde. Bu yemeği lezzetli yapabilmek için uzun uzun pişirmek gerekiyor ve dilerseniz üzerine kekik de ekleyebilirsiniz.
5- Kuymak Kaşıktan uzamasıyla gönülleri fetheden, çok severek tüketilen kuymak, Niğde’de pekmez farkıyla ve her mevsimde sıcak sıcak servis edilerek sofraların vazgeçilmezlerinden olmuş.
6- Ayva Boranası
Tencerede yapılan bir et yemeği olan ayva boranası, incik denilen etlerin pişirilip ayva, haşlanmış nohut ve pekmezle buluşmasıyla hazırlanıyor. Özellikle tereyağı katılmışsa kokusuna da lezzetine de doyamayacaksınız.
7- Pirinçli Elma Dolması
Niğde elmasının içine pirinçli ve kıymalı bir karışımın koyulmasıyla yapılan elma dolması, elmadan da yemek yapılabileceğinin en lezzeti kanıtı.
8- Etli Bamya
Kuşbaşı doğranmış etlere bamya, maydanoz ve limon suyu da eklenince ortaya nefis bir lezzet çıkıyor. Özellikle sebze ve et yemeklerini sevenler için muhteşem bir karışım.
9- Halveter Tatlısı
Un helvasına çok benzese de içine pekmezin eklenmesiyle kendini diğer helvalardan ayırmayı başarıyor. Niğde’nin en sevilen geleneksel tatlıları arasındadır.
10- Kaymak Tatlısı
Niğde’nin en özel lezzetlerinden olan kaymak tatlısı, oldukça geniş bir malzeme listesine sahip. Hamurundan şerbetine her şeyin büyük emekle yapıldığı tatlının iç harcında pirinç, yumurta, süt ve şeker kullanılmasıyla sıra dışı bir lezzete kavuşuyor.
11- Cevizli Erişte
Cevizli erişte makarnası, Niğde’nin yöresel yemekleri içerisinde ön plana çıkan, hatta şehir mutfağının temel taşlarından biri olarak gösterilen harika bir lezzet. El ile açılan hamurların erişte şeklinde kesilmesi, ceviz ve peynir ile karıştırılarak servis edilmesinden oluşan makarnayı denemenizi şiddetle tavsiye ederiz.
12- Beyaz Kiraz Reçeli
Niğde’de yetişen beyaz kirazlardan hazırlanan bu lezzetli reçel, kentte kahvaltı sofralarının vazgeçilmez yiyeceklerinden biri. Beyaz kiraz reçelini kent kahvaltıcılarında kolaylık bulabilirsiniz.
13- Niğde Gazozu
Türkiye’nin her yerinde bakkal ve marketlerde sıklıkla gördüğünüz Niğde gazozu, şehrin ismini ülkeye mal etmiş serinletici içeceklerinden biri. Pek çok gazlı içeceğe göre Niğde gazozu yerel üretim olduğu için de çokça tercih edilen lezzetler arasında.
50-) NEVŞEHİR Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
1- Testi Kebabı
Dana eti domates, yağ ve baharatlar ile harmanlanıp testinin içine koyulur. Önceden hazırlanan köz ateşine gömülüp yavaş yavaş pişmeye bırakılır. Testinin üzerine kapatılan hamurdan etin piştiği anlaşılabiliyor. Nevşehir’den bu lezzetli yemeği yemeden dönerseniz çok şey kaybetmiş olursunuz bizden söylemesi.
2- Soğanlama
Nevşehir’e özgü soğanlama, yapması zahmetli olmayan fakat doyurucu bir yemektir. İri doğranmış soğanların hamurla birleşmesiyle ortaya çıkan bu yemeği Nevşehir’e yolunuz düştüğünde denemenizi tavsiye ediyoruz.
3- Ayva Dolması
Nevşehir’in yöresel yemekleri arasında bu sefer farklı bir lezzet karşılıyor bizi. İçi oyulan ayvaların kıyma ve düğü ile doldurulmasıyla pişirilen yemek, hem tatlı hem tuzlu tadını aynı lezzette buluşturuyor.
4- Düğü Çorbası Soğan, yağ ve salça karışımına eklediğimiz bulgurlar hiç bu kadar lezzetli olmamıştı.. Kış mevsimine içinizi ısıtacak nefis bir çorba; düğü çorbası. Mutlaka denemenizi tavsiye ediyoruz.
5- Köftür
Nevşehir bağlarında yetiştirilen üzümlerden yapılan bir tatlı çeşidi. Üzüm suyu, nişasta, unla yapılan tatlı kurutulduktan sonra dilimlenir ve servis edilir. Köftür, bir fincan kahvenin yanında ikram etmek için harika bir alternatif olabilir.
6- Nevşehir Tavası
Tavanın en altına serilen biberlerin üzerine kuşbaşı etlerin dizilmesiyle fırında 1-1.30 saat pişirilen yemek, Nevşehir’in yöresel yemekleri listesinin vazgeçilmezleri arasındadır. Nevşehir tavayı yemeden Nevşehir’e gittim dememelisiniz.
7- Sızgıt
Küçük küçük doğranmış etlerin, etin yağı ile kavurduktan sonra kurutulmasıyla ortaya çıkan soğuk bir atıştırmalıktır. Etin daha uzun süre saklanabilmesi için de bu yönteme başvurulur. Başka yörelerde kavurma adıyla karşımıza çıkan yemek Nevşehir’de sızgıt adıyla biliniyor.
8- Ağpakla
Kapadokya mutfağının olmazsa olmazı et yemekleri… Nevşehir yöresinde etli kuru fasulyeye ağpakla denir ve lezzeti bambaşkadır. Beyaz fasulye ve dana eti çömleğe konulur ve gömüldüğü yerde ağır ağır 3-4 saat pişirilir. Bu ağızları sulandıran nefis lezzeti denemeden dönmeyiniz.
66-) YOZGAT Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
Çorbalar
1- Bulama Çorbası
Yozgat’ın meşhur bulama çorbasının nasıl yapıldığını bilmeyen var mı? Yumurta, nane, patlıcan ve dövmenin muhteşem uyumundan oluşan bu çorbada püf nokta, dövmeyi uzun süre bekletmekte.
2- Biri ”Arabaşı” mı Dedi
Yozgat’ın en meşhur başlangıçlarından olan arabaşı çorbasından bir kaşık tattığınızda, neden bahsettiğimizi anlamamanız mümkün değil. Hamuru ve çorbası ayrı hazırlanan lezzet, büyük bir tepsiye dizilen baklava şeklindeki hamurun ağır ağır pişirilerek çorbayla birlikte tüketilmesi ile ünlüdür.
3- Düğürcük Çorbası
En güzel çorbaların çıktığı Yozgat ilimizin bir başka enfes lezzeti de Düğürcük Çorbası… Bulgurdan yapılan bu yöresel çorbanın tadına bir kere bakanlar mutlaka devamını yemek istiyor.
4- Sakala Sarkan Çorbası
Bu lezzetli çorba kentin en sık pişirilen başlangıç yemeklerinden biri. İçerisinde erişte ve yeşil mercimek yer alan ve besleyici bir öğün yerine de geçen sakala sarkan çorbası, özellikle kış aylarında hastalıklardan korunmak adına sıklıkla tüketilir.
Ana Yemekler
5- Yozgat Usulü Bir Başka Olan: Testi Kebabı
Kuşbaşı kuzu etinde yapılan ve Yozgat’ta “desti kebabı” olarak anılan testi kebabı yeşil biber, domates ve hoş baharatlarla birleşip özel testilerde pişirilince tadına doyum olmuyor. Anadolu’nun bu meşhur kebabını bir de Yozgat’ta deneyin.
6- Yozgat Böreği
Yozgat’ın lezzet bombalarından bir diğeri ise Yozgat Böreği. Ispanak ve pastırmanın harika uyumunu deneyimleyeceğiniz bu böreğin en önemli özelliklerinden biri ise çıtır çıtır olması.
7- Mayalı Bazlama
Normalde hamurun açılarak ince haliyle pişirildiği bazlama, Yozgat’ta içine maya katılarak kabartılarak pişiriliyor. Puf puf olan bazlamalar kahvaltıların baş tacıdır. Lezzeti ise tarif edilemeyecek kadar güzel!
8- Çapçup Mantı
Çapçup diğer mantılarla tat olarak benzese de özünde kullanılan malzeme eriştedir. Çapçup mantı adı verilen bu kesme hamur, tencerede makarna gibi haşlandıktan sonra üzerine bol yoğurt ve yağ dökülerek servis edilir. Tadı ise parmak ısırtan cinsten. Pek çok ilde Yozgat mantısı olarak da bilinen Çapçup mantı kentte mutlaka denemeniz gereken lezzetler arasında.
9- Madımak Yemeği
Madımak otundan yararlanılarak yapılan bu yemek, Yozgat’ta hemen hemen her evde pişen yemeklerden biridir. Etli yada etsiz dilediğinizce şekillendirebileceğiniz yemeğin, şehirde pişen sulu yemeklerin hası olduğunu belirtmekte fayda var.
10- Pezzik Cacığı
Yozgat’ta yemeklerin yanında sunulan harika aperatiflerden biri olan Pezzik Cacığı, pancarla hazırlanan yoğurt ve sarımsakla harmanlanan harika bir salatadır. İç açıcı rengiyle göze de hitap eden lezzet mutlaka denemelisiniz.
11- Parmak Çörek
Yozgat’ta ekmek niyetine tüketilen Parmak Çörekler’in pidesini anımsatan bir tadı var. Taş fırında nar gibi kızarana kadar pişirilen çörekler, üzerindeki çizikler sebebiyle parmağa benzetilmiş ve bu isim verilmiş.
12- Altüst Böreği
İçine dilediğiniz içleri hazırlayabileceğiniz Altüst Böreği, Yozgat’ta da meşhur olduğu Bolu'da yapıldığı gibi yapılır. İki hamurun şekillendirilmesiyle oluşan alt ve üst katmanları böreğin en can alıcı noktası. Kahvaltıların ve beş çaylarının vazgeçilmezi bu böreği evde de deneyebilirsiniz.
13- Çiğdem Pilavı
Baharın gelişini müjdeleyen yemeklerden biri olan Çiğdem Pilavının harika bir öyküsü vardır. Hıdırellez zamanı, evleri dolaşan çocukların torbalarına topladıkları bitkilerle yapılan pilavın tadı da hikayesi kadar güzeldir.
Tatlı
14- İncir Uyutması Mayalama gibi hazırlanan ve yapımı oldukça meziyetli olan incir uyutması, Yozgat’ta tatlıların şahı olarak kabul ediliyor. Tadına doyum olmayan bu lezzetli tatlıyı mutlaka denemelisiniz.
66-) ÇANKIRI Bölgesel ve Yöresel Yemekleri
Çorbalar
1. Tatar Hamuru Çorbası
Lezzetli ve çeşitli sofralarına konuk olduğumuz Çankırı’nın yöresel yemekleri yazımıza, şehrin meşhur çorbası Tatar Hamuru çorbası ile başlıyoruz. İçerisinde erişteden mercimeğe birçok malzemenin yer aldığı çorba, salça ve tereyağı lezzetleriyle harmanlanıyor. Piştikten sonra üzerine sarımsaklı yoğurt katılarak servis edilen çorba, afiyetle yeniyor.
2. Cimcik Hamur Çorbası
Çankırı sofralarında yer alan geleneksel çorbalardan bir diğeri de, Cimcik Hamuru Çorbası. Cimcik denilen hamur parçalarıyla yapılan çorba, yoğurt, tereyağı ve baharatlı sos eklenerek servis ediliyor. Haşlanan hamur parçalarının sarımsaklı yoğurt ve tereyağı ile birleştiğinde ortaya çıkardığı lezzetli çorbayı, size de afiyetle yemek düşüyor.
Ana Yemek
- Sarımsaklı Et
Et yemeğiyle arası oldukça iyi olan Çankırı mutfağında, birbirinden lezzetli et yemekleri de yer alıyor. Sarımsaklı et yemeği olarak bilinen yemek, haşlanan kuşbaşı etlerden yapılıyor. İçerisine soğan, kabuklu sarımsak ve salça konulan etler, su ve yağ ile birlikte pişirildikten sonra servis ediliyor.
4. Yaren Güveci
Güveçte pişen her yemeğin şüphesiz ayrı bir lezzeti oluyor. Bol malzemesi ve doyuruculuğuyla da bilinen Yaren Güveci, kuşbaşı etlerin, domates, soğan ve patlıcan gibi çeşitli sebzelerle pişirilmesiyle yapılıyor. İsteğe göre biber ve çeşitli baharatlar da eklenen yemek, Çankırılıların vazgeçilmezi.
5. İnce Ekmek Muskası
Çankırı’nın yapımı en kolay, az malzemeli yemeklerinden biri olan ince ekmek muskası, elde açılan ya da hazır yufkalardan yapılan bir yemek. Çankırı sofralarında mutlaka karşınıza çıkacak olan lezzet, hamur işi sevenlerin gözdesi. Yufkaların içerisine tereyağı sürüldükten sonra isteğe göre Küpecik peyniri ya da kıyma eklenen ekmek, muska şeklinde sarıldıktan sonra sac tavada kızartılıyor.
6. Yazma Çöreği
Çankırılıların fırınlarında pişen lezzetli hamur işi yemeklerinden yazma çöreği, elde açılan bol mayalı hamurlarla yapılıyor. Kat kat açılan hamurun içerisine yağlandıktan sonra çekilmiş ceviz eklenen çörek, tepside kare kare kesildikten sonra fırında pişiriliyor. Yanına bir de taze demlenmiş bir çayla harika ikili olan Çankırı’nın meşhur çöreğini, daha önce denemediyseniz mutlaka denemelisiniz.
7. Mıkla
Sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi, yumurtanın en güzel hallerinden biri olan yöresel Mıkla yemeği, Çankırı kahvaltılarının en sevilen lezzetlerinden. Oldukça az malzemeyle ve kolayca yapıldığı için pratik bir şekilde sofralarda yerini alan Mıkla, yumurta ve yoğurt ile yapılıyor. Kavrulan yumurtaların üzerine sarımsaklı yoğurt döküldükten sonra pulbiber ile süslenerek servis ediliyor.
8. Höşmerim
Türkiye’de pek çok yörede sevilerek tüketilen geleneksel yemek Höşmerim de, Çankırı’nın yöresel yemekleri listemizde yer alıyor. Un, tereyağı ve tuz gibi oldukça az malzemeyle yapılan höşmerim, genelde sabah kahvaltılarında tüketiliyor. Bol bol tereyağı ile kavrulan unun üzerine tuz eklendikten sonra gevrek bir şekle gelen yemek, Çankırı yöresinde üzerine bal konularak sofralarda yerini alıyor.
9. Keşkek
Osmanlı’dan günümüze, geleneksel Türk sofralarında yerini alan Keşkek, buğday ile yapılan oldukça lezzetli bir yemek. İsteğe göre et veya tavuk suyu eklenerek lezzetlendirilen buğdaylar, Çankırı yöresinde daha çok bol tereyağlı şekilde fırınlarda pişiriliyor.
10. Tavuk Etli Kuru Bamya
Bamya sebzesini sevenlerdenseniz, Çankırı’nın yöresel yemekleri listemizde yer alan tavuk etli kuru bamya yemeğini de seveceğinize eminiz. Temizlenmiş çiçek bamyalarından yapılan yemek, kavrulmuş soğanlı ve salçalı suda çeşitli baharatlarla beraber pişiriliyor. Son olarak üzerine tavuk eti eklenerek yemeğe hazır hale getirilen bamyayı, size de afiyetle yemek düşüyor.
11. Taze Fasulye Kavurması
Taze fasulye ile yapılan yemekler Türkiye’nin her yöresinde sevilerek tüketiliyor. Çankırılıların en sevdiği fasulye yemeklerinden birisi de, taze fasulye kavurması. Barbunya fusulyesinden yapılan kavurma, genellikle önceden yağda pişirilen yumurta ile kavrularak yapılıyor. İçerisine çeşitli baharatların eklendiği yemek, bölgede oldukça sık tüketilen ince yufka ile birlikte sofralarda yerini alıyor.
Tatlılar
- Hameyli
Çankırı yöresinde sıklıkla yenilen tatlılardan Hameyli tatlısı da, Çankırı’nın yöresel yemekleri listemizde yerini alıyor. Hamur işi tatlılardan biri olan Hameyli, yapımı oldukça uğraş gerektiren, ama lezzetiyle yiyenlere parmak ısırtan bir tatlı. Elde açılan hamurların içerisine ceviz içi konduktan sonra üçgen muska şeklinde kapatılarak fırına verilen tatlı, üzerine şekerle yapılan şerbet döküldükten sonra servis ediliyor.
13. Yumurta Tatlısı
Adından da anlaşılacağı üzere, bol bol yumurta ile yapılan yörenin meşhur tatlılarından yumurta tatlısı, un, yumurta ve tuz üçlüsünden oluşuyor. Yumurtanın akı ve sarısı ayrılarak yapılan tatlı, fırında pişirildikten sonra şerbetlenerek hazır hale geliyor. İsteğe göre üzerine dondurma da eklenebilen tatlıyı, mutlaka deneme listenize eklemelisiniz.
- Un Helvası
Her evin vazgeçilmez tatlılarından un helvası, Türk mutfağının en sık yapılan tatlısı olabilir. Bayramlardan, özel günlerimize kadar bize eşlik eden bu klasik tatlı, pratik ve az malzemeyle yapıldığı için de sık sık tercih ediliyor. Çankırı sofralarında sık sık yenilen un helvası, yağ, un ve şeker ile yapılıyor. Tereyağında kavrulan unun mis gibi kokusuyla iştah açan tatlı, üzerine çekilmiş ceviz eklendiğinde lezzetine lezzet katıyor.
15. Nokul
Türkiye’nin sevilen hamur tatlılarından Nokul, Samsun ve Çankırı’nın yöresel tatlılarından biri olarak biliniyor. Elde açılan yumuşacık hamurların silindir şekli verilerek fırında pişirilmesiyle yapılan Nokul, isteğe göre arasına tahin, çekilmiş ceviz ve kuru üzüm eklenerek yapılıyor.